آزمایش دیلاتومتری تخت مخصوص خاک (Flat Plate Dilatometer)
|
ASTM D6635 |
شماره استاندارد آزمایش |
|
تعیین ویژگیهای تغییر شکل پذیری توده سنگ. |
هدف آزمایش |
|
برای کلیه خاکها قابل استفاده است. |
موارد کاربرد |
ديلاتومتر تخت توسط Marchetti در سال 1980 و سپس Schmertmann در سال 1986 به عنوان وسيله‌ای ساده جهت تعيين فشار افقی خاک بر شمع های تحت بارگذاری جانبی ساخته شد. طرح کنونی ديلاتومتر تخت شامل تيغه تختی به ضخامت 1.5 سانتيمتر و عرض 9.6 سانتيمتر با يک غشاء مدور به قطر 6 سانتيمتر در مرکز آن می‌باشد.
آزمايش با نفوذ تيغه تحت سرعت ثابت 2 سانتيمتر بر ثانيه به داخل زمين آغاز می‌گردد و در هر بازه نفوذ 20 سانتيمتری، دو تا سه قرائت فشار انجام می‌شود. قرائت A در زماني انجام مي‌گيرد که غشاء با اولين حرکت در تماس با خاک قرار مي‌گيرد.
قرائت B مربوط به زمانی است که غشاء به اندازه 1.1 ميليمتر به داخل خاک اطراف وارد می‌شود. در صورت نياز، فشار C نيز که فشار مربوط به وضعيت اوليه‌اش است قرائت می‌گردد. فشار‌هاي A و B با در نظرگيری تصحيح سختی غشاء به P0 و P1اصلاح می‌گردد که از طريق آن‌‌ها پارامتر‌های اصلی مانند شاخص دیلاتومتری (ED) يا شاخص مصالح (ID) محاسبه می‌گردد.
محققين مختلف ارتباطات مناسبی بين اين شاخص‌ها و پارامتر‌های فيزيکی و مکانيکی خاک برقرار نموده‌اند که از طريق آن‌‌ها امکان تعيين اين خصوصيات وجود خواهد داشت.
از مزايای عمده آزمايش ديلاتومتری می‌توان به دو مورد ذيل اشاره نمود:
الف- دیلاتومتر وسيله‌ای ساده و اقتصادی برای تعيين خصوصيات مکانيکی خاک مانند سختی، مقاومت و تاريخچه تنش با قابليت تکرار بسيار بالا در اعماق متوالی در يک محل است.
ب- به دليل هندسه و شکل دیلاتومتر، ميزان دست‌خوردگی توده خاک از جمله کرنش‌هاي برشی و حجمی و غيريکنواختی ناشی از قراردادن اين وسيله در هر عمق جهت تعيين خصوصيات خاک حداقل است که منجر به ارزيابی دقيق‌تری از شرايط و ويژگي‌های مکانيکی خاک خواهد شد.
